สำรวจตนเองในการนับถือศาสนา ถวายเป็นพระราชกุศลแด่ในหลวง

ผู้ทรงเป็นพุทธมามกะและศาสนูปถัมภกศาสนาในแผ่นดินไทย

         ท่านทราบหรือไม่ว่า ปัจจุบันมีวัดในประเทศ ที่ขึ้นทะเบียนมีทั้งหมดแล้วอยู่ ๓๓,๖๕๑ วัด เป็นวัดในกรุงเทพฯ ๔๓๕ วัด ส่วนวัดไทยในต่างประเทศมีทั้งหมด ๑๘๗ วัด ตั้งอยู่ในสหรัฐอเมริกา ๑๐๓ วัด สิงคโปร์ ๑๕ วัด เยอรมันนี ๑๑ วัด ออสเตรเลีย ๑๐ วัด อินเดียและแคนาดาประเทศละ ๗ วัด ฯลฯ และก่อนที่วันวิสาขบูชาจะผ่านเลยไป หรือแค่รับรู้ว่าเป็นวันสำคัญสากลวันหนึ่งตามมติขององค์กรสหประชาชาติเมื่อวันที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ นั้น ใคร่ขอเชื้อเชิญหนุ่มสาววัยทำงานได้ตระหนักถึงธรรมในศาสนาที่ท่านนับถือและปฏิบัติอยู่ โดยเฉพาะพุทศาสนิกชน ซึ่งมีแต่จะก่อให้เกิดผลดีต่อการดำเนินชีวิตหน้าที่การงานของท่าน

       เริ่มที่พุทธศาสนาที่เรานับถืออยู่นี้ ได้เข้ามาสู่ในดินแดนสยามหรือไทยมาช้านานดังปรากฎในหลักฐานทั้งทางโบราณคดีและประวัติศาสตร์ ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช บาทหลวง ฌอง เดอบูร์ ชาวฝรั่งเศสได้เดินทางเข้ามาในเมืองไทยได้บันทึกไว้ว่า "ข้าพเจ้าไม่เชื่อว่าจะมีประเทศใดในโลก ที่มีศาสนาอยู่มากมาย และแต่ละศาสนาสามารถปฏิบัติพิธีกรรมของตนได้อย่างเสรีเท่ากับประเทศสยาม" * (* พระธรรมปิฎก: www.mcu.ac.th/dhammaonline )

       มาถึงในปัจจุบันพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ก็ทรงเป็นพระมหากษัติรย์ที่ทรงเป็นพุทธมามกะที่มีพระราชจริยาวัตรอันเป็นที่ประจักษ์แจ้งต่อชาวโลกว่าทรงดำเนินรอยตามพระพุทธโอวาทของสมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้าอย่างเคร่งครัด ทรงไว้ ซึ่งทศพิธราชธรรม อันเป็นธรรมะในการปกครองประเทศ ทรงทำนุบำรุงส่งเสริมการเผยแผ่พุทธศาสนาอย่างจริงจัง บางท่าน อาจลืมไปแล้วว่าสมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้าว่า ทรงตรัสรู้อะไร และทำไมองค์การสหประชาชาติถึงมีมติให้วันวิสาขบูชาเป็นวันสากลวันหนึ่งขององค์การสหประชาชาติ

       ท่านมหาตมะ คานธี ที่ได้กล่าวถึงคำสอนพระพุทธองค์ไว้ดังนี้ว่า " You who do well to own the Buddhaas your teacher will do well to explore the limitless possibilities of non-violence (ahimsa) . It is infinitely greater than the gems and the diamonds people prize so much. It can become, if you will make wise use of it, your own saving and the saving of mankind. "

        ศาสตราจารย์ คาร์ล จุง นักจิตวิทยา ชาวสวิสส์ได้กล่าวถึงศาสนาพุทธและคริสต์ไว้ดังนี้ "Buddha is the more complete human being. He is a historical personality and therefore easier for men to understand. Christ is at once a historical man and god, and therefore more difficult to comprehend. พระพุทธเจ้าเป็นมนุษย์ที่ ประเสริฐ ทรงเป็นบุคคลที่มีตัวจริงทางประวัติศาสตร์ ฉะนั้น จึงเป็นการง่ายที่คนทั้งหลายจะเข้าใจในพระองค์. พระคริสต์เป็นบุคคลที่มีตัวจริงทางประวัติศาสตร์ และเป็นเทวดาในขณะเดียวกัน ฉะนั้น จึงยากมากที่จะเข้าใจได้ทั้งหมด "

       แล้วท่านล่ะ วันนี้ท่านนึกถึงพระพุทธเจ้าในแง่ใด ? พระพุทธเจ้าไม่ใช่พระเจ้า.The Buddha is not a god .อยากให้ท่านสะกิดใจกับประโยคนี้ เพื่อหันมาทบทวนความเข้าใจในเรื่องพุทธศาสนาของตนเอง ข้าพเจ้าไม่ได้มีสติปัญญาลึกซึ้ง จึงมิบังอาจที่จะหาคำตอบเบ็ดเสร็จว่าเกิดอะไรขึ้นกับศาสนาพุทธ อีกทั้งยังเป็นบุคคลที่ไม่รู้แจ้งไม่เข้าใจในพระนิพพาน และจัดอยู่ในระดับพวกเกือบกู่ไม่กลับ ครั้งหนึ่งจะสวดมนต์ก็เลือกแต่บทที่ป้องกันภัย หรือคาถาบอกว่ามีเงินฉับไว นอกจากนี้ก็ยังเคยนับถือพระพุทธ พระธรรมพระสงฆ์อย่างสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาแล้ว

       เราคงต้องยอมรับว่า คนไทยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธด้วยศรัทธา หาก้าวข้ามไปถึงขั้นปัญญาไม่ สื่อมวลชนเองก็มีบทบาทสำคัญ บ้างเป็นก็สื่อ ร่างทรงเสียเอง ถ่ายทอดเรื่องทรงเจ้าเข้าผี ลงเรื่องแปลกประหลาดเพื่อให้ผู้ด้อยโอกาสทางการศึกษาหรือสาธารณชนปัญญาเบาลุ่มหลงอบายมุขนำไปตีเป็นเลขเพื่อซื้อหวย หรือขายพื้นที่โฆษณา หรือรายการ ให้บุคคลต่าง ๆ มาประกาศคุณวิเศษในการใช้วัตถุที่มีอิทธิฤทธิ์ ต่าง ๆ พกพาแล้วชีวิตจะรุ่งเรือง โดยมักจะสำทับไว้ตอนท้ายทำนองว่า กรุณาใช้วิจารณญาณในการชม เพราะเป็นความเชื่อส่วนบุคคล หรือ ไม่เชื่อก็อย่าลบหลู่ ซึ่งทำเงินให้กับธุรกิจสื่ออย่างมหาศาลเช่นกัน หรือแม้แต่วัดบางวัดก็ให้สวดมนต์ แบบขอสิ่งศักดิ์สิทธิ์ บนบานศาลกล่าว หรือแก้กรรม ตัดกรรม ต่ออายุ หรือการออกอากาศเรื่องราวแม่ชีที่สามารถบอกได้ว่าชาติก่อนใครเคยเกิดเป็นอะไรมาก่อน ชาตินี้บุคคลผู้นั้นจึงได้รับผลกรรมเช่นนี้

         การสื่อสารประชาสัมพันธ์ดังกล่าวนี้ผู้สื่อสารขาดความพยายามมุ่งเน้นการเผยแผ่หรือสำเหนียกในคำสอนของพระพุทธเจ้า ในเรื่องกาลามสูตร คือ อย่าเชื่อ เพียงเพราะเหตุ ๑๐ อย่างนี้ ๑. ได้ฟังตามกันมา        ๒. ได้ถือปฏิบัติสืบต่อกันมา ๓.กำลังเสียงเล่าลือ ๔. เพราะอ้างตำราหรือมีอยู่ในพระไตรปิฎก ๕. เพียงเพราะมีเหตุผลทางตรรก ๖. เพราะอนุมานเอา ๗.เพียงเพราะคิดตริตรองตามแนวเหตุผล ๘. เพียงเพราะเหตุผลทางปรัชญา ๙. เพียงเพราะเข้ากันได้กับทฤษฎีของตน ๑๐. เพียงเพราะมีรูปลักษณะน่าเชื่อถือ และเห็นว่าท่านสมณะนี้เป็นครูของเรา

         การปฏิบัติตนผิดเพี้ยนของพุทธบริษัทมีขึ้นมาตั้งแต่โบราณกาลเช่นกัน จากหนังสือพุทธศาสนา ในฐานะเป็นรากฐานของวิทยาศาสตร์ โดยพระเทพเวที (ประยุทธ์ ปยุตโต) หน้า 92-95 ได้กล่าวถึงเรื่องนี้ไว้ ดังนี้ "... พระพุทธศาสนาเกิดขึ้นในท่ามกลางความเชื่อตามหลักศาสนาพราหมณ์ที่ถือว่าพราหมณ์เป็นผู้สร้างโลก เทพเจ้าเป็นผู้บันดาลทุกสิ่งทุกอย่างมนุษย์จะต้องบวงสรวงอ้อนวอน ด้วยพิธีกรรม ซึ่งคิดจัดสรรกันต่าง ๆ ให้เทพเจ้าถูกอกถูกใจให้มีความใหญ่โตพิสดาร จนกระทั่งถึงกับมีวิธีบูชายัญแบบต่าง ๆ มากมายเพื่อเอาใจเทพเจ้าให้โปรดปรานแล้วจะได้บันดาลผลที่ต้องการให้แก่ตน....... " พระพุทธเจ้าทรงยืนยันว่าพระองค์ไม่ใช่ God หรือ พระเจ้าไว้ในพระไตรปิฎก จากหนังสือพุทธศาสนาฯ ได้กล่าวถึงการทรงเป็นมนุษย์ของพระพุทธองค์ดังนี้ว่า " มนุสฺสภูตํ สมฺพุทฺธ อตฺตทนฺตํ สมาหิตํ……. เทวาปิ นมสฺสนฺติ" ซึ่งบอกว่า " พระพุทธเจ้า แม้จะเป็นมนุษย์ แต่เป็นผู้ที่ได้ฝึกฝนพัฒนาตนแล้ว……แม้เทพทั้งหลาย (ไม่ว่าหรือชั้นเทพหรือชั้นพรหม) ก็น้อมนมัสการ"

         หลักการข้อนี้เป็นการเปลี่ยนท่าทีของมนุษย์เสียใหม่ ท่าทีของจิตใจที่มองไปข้างนอกในแบบที่คอยหวัง พึงเทพเจ้า คอยรอการดลบันดาลของอำนาจศักดิ์สิทธิ์ ถูกกระตุกกลับอย่างแรง แล้วคนก็ถูกปลุกเร้าให้หันมามองดูที่ตนเองว่า ภายในตัวของเขาเองนี้มีธรรมชาติแห่งความเป็นสัตว์ที่พัฒนาได้ ถ้าเธอฝึกฝนพัฒนาตนเธอจะเป็นผู้ประเสริฐ โดยไม่ต้องไปฝากชะตาชีวิตไว้กับเทพเจ้าเหล่านั้น แม้แต่เทพเหล่านั้นก็ต้องยอมรับในคุณค่าความประเสริฐของเธอ แล้วเขาก็จะมาน้อมนมัสการเอง "

        แล้วหลักการใดที่จะใช้ในการปฏิบัติตนตามเหตุผลให้หลุดพ้นจากทุกข์และปัญหาทั้งปวง? พุทธพจน์ในคาถาธรรมบทตรัสว่า " มนุษย์ทั้งหลายภัยถูกคุกคามแล้ว พากันถึงเจ้าป่าเจ้าเขา เจ้าภูผา ต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ เป็นที่พึง แต่สิ่งเหล่านั้น ไม่ใช่สรณะอันเกษม เมื่อยึดเอาสิ่งเหล่านั้นเป็นสรณะ ย่อมไม่สามารถหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวง " "แต่ชนเหล่าใดมาถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม พระสงฆ์เป็นสรณะ รู้เข้าใจอริยสัจ ๔ ( *ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค หนึ่งในหัวข้อที่ทรงแสดงปฐมเทศนาเป็นครั้งแรกหลังจากตรัสรู้ หรือ ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ) เห็นปัญหา เหตุเกิดของปัญหา ภาวะไร้ปัญหาและวิธีปฏิบัติให้ถึงสิ้นปัญหาจึงจะสามารถหลุดพ้นจากทุกข์ทั้งปวงได้"

          ยังไม่สายเกินไปจะเริ่มต้นหันกลับมาปฏิบัติตนเองตามแนวธรรมในศาสนา เพื่อพัฒนาแก้ไขตนเอง นำปัญญา สันติภาพมา ประชาธิปไตยสู่สังคม แผ่นดินเกิด และพระมหากษัตริย์พระองค์นี้ที่ทรงปกครองแผ่นดินโดยธรรมมาตลอดเช่นกัน และไม่ว่าท่านจะนับถือศาสนาใดก็ตาม "ศาสนาหนึ่งหรือนิกายหนึ่ง ล้วนแต่พยายามหาวิธีสำหรับการสั่งสอนและปฏิบัติ ที่เหมาะสมสำหรับศาสนาของตน ๆ มิได้มีเจตนาร้ายเพื่อเป็นศัตรู กับใคร มาแต่เดิม .( : แต่ตกมาในตอนหลัง เมื่อประโยชน์หรือความต้องการเกิดขัดกัน ก็มีศาสนาเนื้องอก ที่มีลักษณะ เป็นศัตรูกัน.)"          หนึ่งในกฎบัตรพุทธบริษัทที่ท่านพุทธทาสภิกขุได้รวบรวมไว้

ต้องการข้อมูลทางพุทธศาสนาออนไลน์เพิ่มเติมได้ที่ มหาวิทยาลัย มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย www.mcu.ac.th หรือเว็บไซต์ของ สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (Office of National Buddhism)/ระพีเรียบเรียง/090604